Rochas эргэж ирсэн нь, ба тархиа цэнэглэх сезон

Хов жив хөөцөлдөгч, цуурхал шивэр авир хийсэн сэтгүүлүүдийн хуудсуудыг алгасалгуй бөөндсөн брэндүүдийг харахаар бөөлжис цутгаад нэг хэсэгтээ л фешн-д сэтгэл хөрсөн боловч дахин өөрийнхөө онгодыг олсноо та бүхэнтэйгээ хуваалцмаар байна. Louis Vuitton, Chanel, Dior -ын цунхийг бид өнгө, өнгөөр нь “бөөнддөгөө” хэзээ болих юм бэ? Бид үнэхээр тийм фешн-д тайлагдаагүй гарууд юм уу эсвэл бид мэдрэмжээ өөр нэг тийм ахуйн сэтгэлгээ дээрээ тулгуурлан хөгжүүлээд байна уу? Америк хүүхнүүдийн мэдрэмжийг ажиглахад, ямар нэг даашинзыг ямар хямд үнээр олж авснаа ярих дуртай, Орос хүүхнүүд өөрсдийгөө эрчүүдэд зориулж хувцасладаг гэж гайхуулж байхыг хэдэнтээ сонссон, Англи бүсгүйчүүд уламжлал, чанар эрэлхийлнэ, үсрээд л тэр дэглэмээ эсэргүүцэгч радикал урсгалыг шүтнэ (McQueen, Westwood?), гэтэл бидэнд өөрсдийнхөө мэдрэмжийг эргээд reference хийх буюy хамааруулах өнцөг байна уу? Зүгээр халуун байхыг хүсч байна эсвэл ялдамхан байхыг эрхэмлэнэ гээд орхивол магадгуй их амархан л даа. Үсрээд л хөөрхөн, эгдүүтэй, халуун, гоё гэдэг тодотгол гишүүн зүүнэ. Манай бүсгүйчүүд арай зоригтой баймаар юм шиг санагдаж байна. Бидний дотоод ертөнцийн мэдрэмж, чадал, энерги, бүх оюуны потенциаль зүгээр нэг эгдүүтэй гэсэн боомилсон хэв маягт ороход хангалттай гэжүү? За ингээд гомдол, нэхэл, шүүмжлэл хүртээд байхыг бүсгүй та хүсээгүй байх. Та гэлтгүй би ч гэсэн нэг ёсны фешн депресс-нд хэсэг хугацаанд орж манан буданд төөрж явснаа сая анзаарч байна. 2006 онд Оливье Тэйскен-ыг Rochas-аас халж тус брэндийг дахин ажилуулахгуй хэмээн шинэхэн худалдан авсан эзэд нь мэдэгдэхэд за ингээд фешн арт ерөнхийдөө утгаа алдаж байгаа юм байна л гэж бодоод өнгөрч байснаа санаж байна. Тэрнээс хойш нөгөө байдаг хэдэн л гарууд хийдгээ хийгээд л дундуур ганц хоёр үхэл болоол амьдрал үргэлжилсээр, хувцыг нь тэр болгон худалдаж авч чадахгуй ч ядахдаа амтархаж сонирхох шинэ загвар байхгуй юм шиг санагдаад. Ядахдаа миний сэтгэлд нийцдэг стиль их цөөхөн. Тэгээл глобал брэндийн хүчирхийлэлд автагдаад л амьдраад л байлаа гэж би бодов. Харин саяхан Лондон орох боломж олдож тансаг дэлгүүрийн нэгэн цонхонд Rochas-ийн шинэ загварын хувцас байхаар нь сонирхоод ороод үзэв. Тэйскэн биш ч их шинэлэг мөртлөө маш хатуухан, ширүүхэн хардаг хүүхнийг санагдуулам даашинз, банзалнууд харагдав. Гэртээ эргэж ирээд -ийн 2012-2013 оны намар өвлийн загварын тоглолтыг Каллас-ын дуулсан Верди-ийн Noi Siamo Zingarelle арияг сонсонгоо амтархан үзэв. Үзэж дуусаад Эмманүэль Кант-ын хэлснийг одоо л ухаарлаа. Бид гоо үзэсгэлэнгээс өөрсдийгөө хайдаг юм байна. Үүнд глобал брэндүүд биднийг хүчирхийлээд байгаа ч юм биш бидний ихэнх нь өнөө үед зүгээр л sexy байхыг л эсвэл нэг тийм буржуа буюу дундаас дээш давхаргын тав тухтай статус-даа хөлбөрөх дуртай болчихсныг брэндүүд мэдрээд л бидэнд зориулж бүтээлүүдээ гаргаад байх л даа.. Ихий г эрэлхийлж өөрийгөө зовоож ч яхав дээ, зугээр л амархан амьдар, жарга гэдэг лозунг модонд оржээ. Туркын зохиолч Орхан Памук романдаа Туркын бэнчин сайтай гэр бүлийн охидууд 60, 70-аад онд Парисын Сорбонн-ыг мэдлэг олох гэж зорьдог байсан бол өнөөдөр брэндийн цунх хямдаар худалдан авч, цамхагийн доор гэрэлтсэн царайтай патериа татуулах гэж зорьдог болжээ хэмээн харуусангуй ажигласан байдаг. Rochas-ын шинэ сезоныг урласан Марко Занини чухам тэр Памук-ын бичдэг мэдлэгтээ хөрөнгө оруулалт хийсэн хэрнээ эцэст нь яалт ч үгүй бэнчинтэй учраас хувь заяатайгаа эвлэрэн хамгийн ер бусын, үнэтэй оюунлаг хувцасыг эрэлхийлдэг бүсгүйчүүдэд зориулaн чухам тэр мэдрэмжийг яг гаргаж чадсан нь бахадмаар. Би мэдээж хэрэг шууд авч дийлэхгүй ч харахад бас юм бодогдуулам мөн чухам нэг тийм бодлыг гаргаж чаддаг фешнийг хүндэлдэг ба эгэл бидний амьдралыг амттай болгодог гэж боддог.

Тоншуул

Сүүлийн үед ном зохиол, сэтгүүл, вэб хуудсууд дээр тавигдаж буй нийтлэлүүдийг сөхөж харахад ердөөсөө хоёрхон л урсгал анзаарагдаад байх шиг; ууртай ба уургүй бүлэглэл. Уургүйчуудын бүлэглэлд голдуу “Шинэ монгол” хэмээх сүүлд гарч ирсэн хурдан баяжигч нийгмийн давхаргынхныг магтан дуулагчид багтах юм. Тэд шинэ монголчуудыг хоймортоо залж, ер нь хүн болж заяаснаас хойш хүний амьдрал зөвхөн материаллаг соёл дээр тулгуурлан амьдрах ёстой мэтээр зааварчилж, шинэ мөнгөтнүүдийн өмссөн зүүсэн, унасан эдэлсэн, барьсан байгуулсныг бишрэн даган баясна. Харин ууртайчуудын бүлэглэлд голдуу нийгмийн хөгжил дэвшилд бухимдангуй ханддаг эсвэл өөрсдийн ёс жудагтаа баригдан ууж идэж чадаагүй, хүсээ ч үгүй, хэдэн чалхаа алдсан Монголын хөөрхий сэхээтнүүд давамгайлдаг нь ажиглагдаж байна. Үүнээс үүдээд сэтгүүлзүй ба бичиг зохиолуудад нэг талаасаа хөнгөмсөг материалист соёл нөгөө талаасаа гутрангуй меланхолик өнгө аяс хоёр л давамгайлах болжээ. Ингээд л нийгэмд эсвэл нэг л их уурласан бухимдсан, эсвэл гэнэн оптимизмоор оюун ухаанаа хоосруулж баяссан хүмүүс. Бухимдсаар, эд мөнгөний хойноос хөөцөлдсөөр байгаад Монголчууд бид сайтар инээж ч чадахаа больсныг би энд дурьдмаар байна. Социализмын үед Тоншуул гэдэг сэтгүүл гардаг байж билээ. Манай гэрийнхэн дугаар бүрийг алагсалгүй захиалж, харин би хүүхэд байсан болохоор нийгэм улс төрийн шинжтэй шүүмжлэлийг нь ойлголгүй дэмий л шог зурагнуудыг нь сонирхон үздэг байж билээ. 80-аад он гэхэд 120 мянган хувь хэвлэгддэг байсан уг сэтгүүл өнөөдөр харин байгаа үгүй нь мэдэгдэхгүй манан будан болсон. Үүнд гэхдээ би сэтгүүлийн эрхлэгч, эздийг буруушаамааргүй байна. Эцсийн эцэст уншигч, захиалагч байхгүй бол ямар ч утга зохиол оршин тогтнох болмжгүй гэсэн хэвлэлийн капитализмын энгийн хууль үүнд үйлчилсэн буй за. Миний сонирхож буй асуудал харин нийгмийн хошигнолыг сонирхогч, уншигч нар маань хаачив? Тэд нар маань МҮЭСТО ба СТӨ-д сар улирал алгасалгүй зохиогдох шог гараа хэмээх нийгмийн хошигнолын хялбар хэлбэрлүү хөлбөрчихөв үү эсвэл соц үеийн хяналт хэрэггүй болсон чөлөөт хэвлэлийн хашгираанд залгиулчихав уу? Нийгмийн асуудлудын наадхи цаадхыг ойлгодог, тэгсэн мөртлөө тэднийгээ хошигноод шүүмжилчих чадвартай, үгүй юмаа гэхэд хурц хошигнолыг ойлгож чаддаг уншигч нар маань хаана байна вэ? Бид шүүмжлэл бичээд л уурлаад л байдаг, харин нийгмийн хошигнол зохиох урлагийг бүүр умартжээ. Инээд хамгийн хүчтэй зэвсэг, тэр тусмаа аливаа нийгэмд буй дарангуйлал, шударга зүй бус ёсыг шүүмжлэх шилдэг арга бол шог элэглэл байдаг. Дэлхийн түүхэнд, Ромын засаглалын эсрэг, Католик шашинтнуудын ялзрал, Францын хувьсгал, эцэст манай Монголын түүхэнд социалист гажуудлуудыг шууд бус ёжлох арга нь үнэхээр нийгмийн хошигнол байсан. Өнөөдөр бид хэвлэлийн эрх чөлөө болон үг хэлэх эрхийг маань хориогүй нийгэмд иймэрхүү шууд бус шүүмжлэлийн хэрэг байна уу хэмээн бодож болно. Бид дуртай үедээ улс төрчдөө муулчихдаг, дураа хүрэхээр толгойг нь илээд авдаг, ямар нэгэн хорио цээргүй нийгэмд инээд юунд хэрэгтэй вэ? Миний хариулт бол яг үнэндээ маш энгийн: “ Уурлахаас залхаж байна би”. Би зүгээр нэг шар хэвлэл, болсон болоогүй блог-оор ноцолддог, тэгсэн мөртлөө уншсан ном даанч цөөхөн, сурсан мэдлэг дэндүү нимгэн, өмсөх зүүх, унах эдлэх материалын ертөнцөөр амьдралаа төсөөлдөг, өчүүхэн даган баясагч байхыг хүсэхгүй байна. Нөгөө талаас өглөө босоод л амьдарсан амьдралдаа гомдож, төр улсаа зүхсэн хоосон эргэн дурсахуйд автагдсан чалхгүй сэхээтэн ч байх хүсэл алга. Харин эрдэм мэдлэгийг эрэлхийлэгч, нийгмийн үнэт зүйлийг бүтээгч шинэ үеийн сэхээтэн уншигчийн хувьд илүү мэдрэмжтэй, нарийн шүүмжлэлийг эрэлхийлж байна. Биднийг түм уурлаад, мянга Сүхбаатрын талбайн өмнө жагсаад манай нийгэм биднийг сонсохоо нэгэнт больсон мэт. Үндсэн хуулиараа чөлөөтэй дуу хоолойгоо хүргэх эрх нь баталгаажсан орны олон сая бархираанд хурц шүүмжлэл голоо олж цохилт өгч чадахгүй байгаад л хамар учир байна. Тиймээс бид аливаа нийгмийн гажуу үзэгдлүүдийг зөвхөн уурсан шүүмжлэхээс гадна, шоолж, инээж, өдөж ярилцаж сурах хэрэгтэй юм шиг. Ичсэн хүн, хүн алдаг гэгчээр, манай нийгэмд нэгэнт тогтоод байгаа зогсонги байдалд цочроо өгөх зэвсэг нь нийгмийн боловсронгуй ёгтлол тохирох ч юм билүү?

For the love of country

The week long vacation during Naadam holiday provided good opportunity for the body to rest and for the mind to feed on good reading. This year Mongolia celebrated important dates of its history, marking 90 years of independence from Qing empire, 2220 years of great statehood Xiongnu. I for myself, observed Naadam after 6 years of intermission. There was plenty of pre-naadam pressure and stress. Everybody was rushing to get things done since most Mongolians would take extended vacation following the festival. Frustration and deadlines ran high and close. During this chaotic pre-naadam week I stumbled upon an amazing video of 999 youth simultaneously performing old classic "Duut Nuur". What I noticed about the video is that it elicited strong emotional response from both types of audience, the statesmen who sat viewing the performance live and those who were viewing through media channel. The country with fragile and often capricious political environment where statesmen most often hold blame for the development misgivings bonded with the mass through the special emotional response, creating perfect catharsis. The performance of "Duut Nuur" brought out on the surface what binds us as nation, its imagined boundaries of intangible and often nostalgic sentiments. The song and the performance represented how wrestling, flag bearing, waving, participating in parades, pride in our country and history constitutes the being of Mongolian.

Apogee of my thoughts

A while ago, Oscar Wilde wrote that we simply forgot to construct anymore decent lies. In his essay The Decay of Lying he argues about the power of beautiful lies that traditional literature is saturated with and how with the decline of novel writing the age of lying has come to its end. Along with the decays of art of lying however, Wilde argues the need for imitation of art has morphed into petty mimics of popular tabloid news. Hence, instead of reading novels and getting enamored by its sentiments we are more often involved in the world of pure information.

Rain

It's been raining in UB for two days in a row. Rain usually sets in somber mood, however, providing some sort of bizarre comfort to indulge further in its subdued burrows away from the sun. On the contrary sunshine inspires gay superficiality which prevents any chance of penetrating thoughts. Plenty to think and plenty to dream until the veil is uplifted. Enjoy the rain.

Marina Tsvetayeva: Name and Soul

Пока огнями смеется бал,
Душа не уснет в покое.
Но имя Бог мне иное дал:
Морское оно, морское!

В круженье вальса, под нежный вздох
Забыть не могу тоски я.
Мечты иные мне подал Бог:
Морские они, морские!

Поет огнями манящий зал,
Поет и зовет, сверкая.
Но душу Бог мне иную дал:
Морская она, морская!

1911-1912

From Clear Waters of Tamir

Цэлмэг өдрийн баруунаа хэлбийсэн нар, гэнэт оволзсон их дурлалын эхний очоор дүүрсэн сэтгэл хоёрт чимэглэсэн ертөнц ер бус гуа үзэсгэлэнтэй ажээ.

Simone de Beauvoir

Симон дө Бүвүа-ийн Дайвар Хүйстэн зохиолыг уншиж байна. Манай нийгэмд сүүлийн үед улам газар авах болсон шовинист үзэл буюу эмэгтэй хүнийг системтэйгээр дорд үзэх, тогоо шанганаас цаашгүй хардаг үзлийг анатомийн хичээл дээр амьтан задалж судалдаг шиг асуудлыг сайн задалж бичсэн классик зохиол. Эмэгтэй хүний өөрийгөө хүндлэх байдал бидний оюун ухаанд л эхэлнэ. Бид хэрэв өөрсдийгөө сул дорой гэж бодох л юм бол бид сул дорой хоёрдогч мест-нд л хоцорно шүү дэ.

Унаган хайр

Уулзахын заяанд өглөө нар шиг туяаран ирчихээд
Удаан жаргалын заяанд ирдэггүй унаган хайр юмуу
Уужмын холд зүрхэн тольтноос гээгдээгүй мөртлөө
Учралын жаргалд инээгээгүй
Цайлган хайлган унаган хайраа

ДХ: Үд хэвийх насандаа үлгэр шиг хэвээрээ
Үлэмжийн гоёмсог зурсан зураг шиг янзаараа
Өтлөх нас гэж байдаггүй унаган хайраа
Үргэлж зүрхэнд минь жаргалтай унаган хайраа

Дэгдээхэй насандаа дэрвэж өсчихөөд
Дандаа хамтаар явахын жаргалгүй унаган хайр юмуу
Дэлхийг тойрсон ч дэргэдээсээ чамайг салгахгүй гэсэн ч
Дэргэдийн жаргалд дуулдаггүй гэмгүй гэнэн унаган хайраа

ДХ: Үд хэвийх насандаа үлгэр шиг хэвээрээ
Үлэмжийн гоёмсог зурсан зураг шиг янзаараа
Өтлөх нас гэж байдаггүй унаган хайраа
Үргэлж зүрхэнд минь жаргалтай унаган хайраа

Үүлсийн тэнгэрт өөр өөрийн гэрэлтэй нартай ч
Үнэнч хайранд ханийн жаргалын бүүвэйн дуутай ч
Догдлон нууцаар зүрх зүрхээ дуудаад инээдэг ч
Дэргэдийн жаргалд дуулдаггүй гэмгүй гэнэн унаган хайраа

ДХ: Үд хэвийх насандаа үлгэр шиг хэвээрээ
Үлэмжийн гоёмсог зурсан зураг шиг янзаараа
Өтлөх нас гэж байдаггүй унаган хайраа
Үргэлж зүрхэнд минь жаргалтай унаган хайраа

Эмэгтэй хүний өөрийгөө ширтүүлэх байдал

Кино урлаг бол порнограф ба эмэгтэй жүжигчид бол бидний эротик сэтгэлгээ тусах дүрс болдог гэж Америкийн алдарт урлаг уран зохиол судлаач Фредрик Жэймсон хэлсэн байдаг. ОЙлгоход жоохон ярвигтай байж магад гэхдээ эмэгтэй жүжигчин үзэсгэлэнтэй байх тусам түүний зураг хөрөг интернетээр эргэлдэж, шар сонин хэвлэлийн бай болж, олон нийтийн жиг жуг ярианы гол сэдэв болдог. Үүнийг харин буруу сөрөг зүйл гэхээсээ илүү эмэгтэй хүнд ашигтай зүйл гэж би чухамдаа боддог. Учир ни бид мэдээллийн мөн медиягаар нэвт шувт шингэсэн бас нэг давхар ертөнцөд амьдарч байна. Өглөө босоод л фэйсбүүк, ажилдаа явах замдаа гар уцаан дээр мэдээ, ажлаа тараа дэлгүүрт шагайхад шар сонин сенсац. Нэг ёсондоо бидний эргэлдэж байгаа медия ертөнцөд хэн илүүтэйгээр бас ойр ойрхон харагдаж яригдаж сенсацлагдаж чадаж байна тэр л нийгмийн тодорхой хэмжээний эрх мэдлийг өөртөө төвлөрүүлнэ гэсэн үг. Энэ утгаараа хэдийгээр кино хальсан дээр уцан хүүхэлдэй мэт эрх мэдэлгүй нариуулагчийн дураар эсвэл үзэгчдийн цоо ширтэг харцанд дуртай дургүй өртөж байгаа нь нэг ёсны хүчирхийлэл мэт боловч нөгөө талаар яг энэхүү ширтүүлэх чадвар нь буцаад нэогөө медия ертөнцөд эрх мэдлийг олгодог байх.

Biometrics in Mongolia? Where's my right to privacy?

So, I had to give my biometrics today. When I questioned why the state would need my finger prints, a practice that was introduced end of 19th century in Europe to track criminal recidivists, I was right away snapped at by a stout looking woman in her mid forties "Because, you are supposed to". I tried to elaborate on the fact that such practice is reserved often in developed countries for criminal offenders and that good citizens should not measure their relation with the state in any way through submission of their body. I told her "My body belongs to me and that no state should have any right to put me under surveillance. You do understand that such act is inconsistent with basic human right e.g., presumption of innocence? God forbid, something happens then innocent citizens will be stripped of their exclusive right to properly defend themselves because the state can potentially incriminate them based on the existence of inarguable evidence such as biometric data." "By the way", I continued, "Are you aware of the fact that primitive systems of data collection enabled Nazi Germans to track millions of Jews? You know, that KGB did the same to any dissidents in the former Soviet Union? You know that Rousseau, that famous French thinker who started the idea of a state of union between the state and citizenry, he mentioned that the only bond between state and its citizens should be based on sovereign relation. Once such bond will be based on biometrics what if our state decides to turn into authoritarian regime (I mean you can't deny the impossibility of it) with a right to post surveillance cameras on each street and with an access to every person's data?"
The lady in her mid forties listened breezily, smiled dismissively and asked me to press my fingers tight to the monitor. She made few clicks on her computer and thus my biometric record was initiated.
I walked out from the local "Horoo" building and was troubled by the ease my fingerprints were submitted to a database. When did this legislation was passed? Did any human rights NGOs express their concern about it? Was there any critique from the public?

Зохиолын Дууны Цаг

Ганцхан чи минь минийх шүү
Үг Чойнхор

Дэнжийн цэцгийг хувааж л
Дэрлэсэн гурван сар минь
Сэтгэлийн гүнээс тодрох
Сэрүүн зүүд л байвуу даа
Наддаа ирэх өдөр чинь
Хором хормоор ойртоод байна
Нандин зүрхний үг чинь
Санаан дотор тодроод байна

Амрагийн гэгээн тэнгэртээ гялалзах одод нь олон чиг
Алагхан зүрхийг догдлуулдаг ганцхан чи минь минийх шүү
Амрагийн гэгээн тэнгэртээ гялалзах одод нь олон чиг
Алагхан зүрхийг догдлуулдаг ганцхан чи минь минийх шүү

Хүлээхийн гуниг нь хэцүүхэн ч
Уулзахын баяр нь зүйрлэшгүй
Хэлсэндээ үнэнч явсан бол
Тэрэн шиг жаргал ч байхгүй дээ
Сайны ерөөл тавиад л явсан юм даа тэр минь
Сар жилийн уртад чиг саараачгүй сэтгэлээ

Амрагийн гэгээн тэнгэртээ гялалзах одод нь олон чиг
Алагхан зүрхийг догдлуулдаг ганцхан чи минь минийх шүү
Амрагийн гэгээн тэнгэртээ гялалзах одод нь олон чиг
Алагхан зүрхийг догдлуулдаг ганцхан чи минь минийх шүү

Сайхан чинийхээ өмнө цайгаа дээжлээд барья даа
Санан санан хүлээснээ тунирхан байж л хэлнэ дээ
Гадаа ирээд буухаар чинь гарах уу байх уу догдлоод байна
Гэрэл татсан царайнд чинь гэр минь дүүрээд ирнэ дээ

Амрагийн гэгээн тэнгэртээ гялалзах одод нь олон чиг
Алагхан зүрхийг догдлуулдаг ганцхан чи минь минийх шүү
Амрагийн гэгээн тэнгэртээ гялалзах одод нь олон чиг
Алагхан зүрхийг догдлуулдаг ганцхан чи минь минийх шүү

Арван Зүүдний Өр

I sat reading Ayurzana's "Арван Зүүдний Өр" which can be loosely translated as Bound by 10 Dreams. Every time I pick up and start reading this author's book I feel a slight aura of melancholy settling over me. This light feeling of sadness does not necessarily penetrate me to the core instead it hangs above me like a dust from the past I often try to shake off after the reading session. The melancholy might have to do much with the retrospective experience that the author have had during Communism and post-communist period. His words, his personal thoughts perhaps may have resonated with my childhood and adolescent years and created the catharsis. However,I was determined to finish his book this time and get over it but similar to my previous experience with his novel, I ended up twisting and turning in my bed. Just like the main character ends up owing his dreams in exchange for a rare manuscript I got lured into the depth of A.G.'s novel again.

Зүүн гар чинь дэр минь байж,
Баруун гар чинь намайг тэврэг!

(Соломоны "Амрагийн дуулал" -аас)

Нийгмийн шүүмжлэлийг сэтгэгчид хийж хувьсгал хийх зүрх залууст байдаг

Bande à part кино нь Францын кино урлагт Шинэ Давалгааг хэмээх хөдөлгөөнийг үүсгэсэн кино найруулагч Жан Люк Годар-ын хамгийн ойлгоход төвөггүй гэх кино билээ. Манай кино урлаг сүүлийн үед хөнгөмсөг савангийн дуурь мэт кино зохиол, техник муутай бүтээлүүдээр дүүрээд байх шиг санагдах боллоо. Хуучны алтан үеийн кино найруулга эсвэл савангийн дуурь үзэх хоёр л боломж байдаг болчихож. За тэгээд арай техник сайтайг ни үзъе гэвэл Холивуудын хэдэн блокбастер сүүлчийн сонголт болоод байгаа нь харамсалтай. Нариуулагч Годар хэлэхдээ, бид хүмүүсийн ю дуртайгаа чалчдаг эрин үед дуугүй кино узэж яг л авсан дотор банзлагдсан онгон хүүхдүүд шиг байлаа. Монголын найруулагчид маань ч гэсэн нэгэн урсгалаа дагахаас илүү шал өөр мэдрэмж хайх цаг нь болсон байх.

Rock, absence of sex and violence in Minii Muu Aav (My Poor Dad) or second chance to explore cultural identity through cinema.

About two months from now I had an opportunity to view Mongolian film “Minii Muu Aav”. At first glance the film appears as a naiveté tale of lost generation of alcoholics trying to fit into increasingly progressive and commercial society where age, gender and looks are all mobilized for the fulfillment of corporate utopia. The melodramatic narrative is built around giving this bunch of middle aged men with some serious addiction to alcohol, a second chance either in a professional or personal life which the film successfully fulfills throughout the film. However, I do not wish to critique the all too familiar and perhaps even cliché evils of commercial exploitation, such as age, gender and its lost social agenda. What compelled me to write a review about this film is its very platonic theme or absence of popular sex and violence theme. In that sense one can argue that the film is very much reminiscent of old Socialist films where ideology dominated the censorship and such carnal elements as sex and physical violence were filtered through state run film production studios. If we take into account that old Socialist system is not in power anymore, the ideology has proven to be impractical and the desire stands apart from naked nostalgia, what constitutes the necessity for such film and what is relationship of it with the audience? When I discuss the relationship of the audience and the cinema I had particularly in my mind Nietzsche’s Birth of Tragedy. When Nietzsche describes barbaric Dionysian forces played out in front of sophisticated Greek audience the contrast is set between decaying Greek society and moral necessity for explosive violence such as Dionysian that could overturn the social order. However, in “Minii Muu Aav” such Dionysian forces are toned down or even suppressed. Instead such elements as insatiable desire and greed is substituted; sex by platonic relationship between male and female characters, money and greed is resolved through sentimental personal relationships and family ties. If according to Nietzsche social moral decay begged for revolutionary violence as one similar to destructible Dionysian forces what necessitated desires of Mongolian audience for sort of pacifist film? Since there is no necessity for radical social change in Mongolia the only logic, for the absence of violence and sex in this film, I can think of is sort active cultural identity and perhaps approach to modernity through cultural negotiation of modern Mongolian identity. I want to emphasize here the word modern because this is perhaps one of the less explored themes in the studies about Mongolia. There is an existent and expanding field of museum scholarship about Mongolia such as anthropology, ethnology and history of Mongolia but nothing yet about Modernity in Mongolia. The rest of the world was so far successful in researching Mongolia as a sort of antique museum object but not as its peer and therefore its subjective identity. Now, how does such argument relate to the film? The key elements in the film are posters of western rock music and the nickname that the main protagonist carries “Estrad Jagaa (Show music Jagaa)”. Rock music and music in general often carry symbolic meaning of resistance and rebellion. For Jagaa was expelled from prestigious Russian university for listening to western rock during Soviet period which eventually leads to his lack of social status and eventually identification with lost generation of Mongolia. The incident that happened well over 20 years from his current life recurs in the cinema again well in his adulthood. If we can conjecture that interest in rock music 20 years ago among intellectual youth such as Mongolian students studying in universities was a form of rebellion against Soviet regime and repressed national identity what purports such theme in seemingly open and liberal society where tokens of national identity such as horse racing, wrestling and revival of traditional religion is purported and encouraged? Here, I would like to invoke again the museumization of Mongolia and transnational forces directed towards local and small nations such as Mongolia. The film therefore stands as a symbolic and newly born desire of Mongolians to stand culturally as an equal peer, someone who wants to be a peer to its neighbors and walk hand in hand with the progressive modernity that is defining the global forces today.

Question of secondary education in Mongolia or some ideas presented at ACMS lecture

I sat awake last night unable to fall asleep after some illuminating ideas presented by Professor Gita Steiner-Khamsi at ACMS lecture series. The unsettling facts and outdated system of secondary education in Mongolia, that were brought into attention by Khamsi’s research called “Mongolization of Imported Education, are standing up like spikes begging for some good hammering. Whether these spikes need good hammer or gentle extraction from its roots may appear as a question of choice. In accordance with old teacher centered system the appropriate thing would be to give it a hammer and get rid of the problem. The power hierarchy that extends from the school principle all the way down to the so called class monitors “angiin darga” needs to be re-examined and questioned here once and for all. The 1960’s United Negro College Fund changed the tide of history for many blacks in America, hitherto classified as citizens of secondary order, by a singular propaganda quote: “A Mind is a Terrible Thing to Waste”. Now, wouldn’t it be a “terrible thing to waste” as such as a Mongolian child’s mind, impressionable, flexible, fertile, innocent and most of all full of creative dynamics? Before I blindly “hammer” the education issue I want to bring out several points that were discussed at the lecture.
Firstly and clearly through the eyes of an American researcher, Khamsi spreads the issue of reward system, that is salary of teachers. Her research was mostly focused on finding why all the money poured from foreign donor organizations is not effective at all. She found that although Mongolian public schools adopted bonus and reward policy, it nevertheless, found other way around, that they also learned to heavily penalize the teachers. Would you be shocked by the fact that an average Mongolian teacher gets penalized everyday for his student’s misbehavior, lack of discipline and loss of school property including small sundry items such as books and pencils? Khamsi says: “No wonder everything is locked up in schools and in classrooms here”, because the teacher’s accountability is tied directly to his salary. Everything lost, damaged, misbehaved, and undisciplined is translated into semi Mongolized capitalist system of money. On learning about this issue it remains only to applaud these abused teachers of secondary education. I’m trying to wrap around this fact and meanwhile I suggest separating the teacher’s responsibility from clearly economic chores such as looking after integrity of school property. This should be matter of the school administrative staff and not of the teacher. His sole responsibility should be academic, that is teaching and feeding young minds with ideas, knowledge and inspiration.
Since we’re liberally touching the subject of teaching and the teacher why not we question here the subjectivity of his figure here? The visual image presented at the lecture by Khamsi was one of a compelling example about Mongolians’ attitude towards the figure of a teacher. The image clearly depicted figure of Lenin at the center and children dressed in school uniform looking up to him in awe. The description under the picture reads “Lenin bagsh” (Our teacher Lenin). Khamsi gently pointed out to Mongolian traditional attitude towards their bagsh, someone whose authority they look up to with awe. However, what Khamsi did not mention is that this traditional view was shamelessly manipulated by Soviet authority resulting in final translation of Mongolian culture into Russified version. That’s why instead of lam bagsh or ardiin bagsh we see the image of Lenin bagsh; the bastardized version of Russian cultural colonization. Therefore, if we are to free the minds of Mongolians, we need to get rid of any bastardized versions to look up to. Ideally, the teacher figure should be questioned here and we should not be afraid to ask questions anymore and open our critical mind towards this authority. Yes, the teacher is an authority and he is part of institution that nevertheless has to instill social discipline, yet to close and not to encourage creativity of a young mind is indeed a “terrible waste”. The question, why Mongolia is not creating iphones, facebooks, computer networks and why we keep copying the technological advancements and we are not creating any, are stagnant issues and indeed need to be traced to the origin of our education. As long as we keep seeing the state authority and the authority of bagsh in the classroom as ultimate and omnipotent knowledge generators we won’t walk beyond cheap copycats of western and other developed countries’ inventions. So long, we, Mongolians won’t be paying attention to the reforms for our specific needs, the developed nations will still continue pouring money along with their prescribed policies and solutions that hardly seem to work here. Who better knows the problems and flaws of our education system better than us? We should welcome their technical expertise but we should come up with our own solutions and into content. Let all library buildings open up, let all locks from bookcases disappear, let the teachers worry only about what to teach and how to stimulate young minds rather than cut in their salary because of someone’s irresponsibility. Until we pay attention to this sector Mongolia will always remain dependent intellectually and culturally on other countries. A mind is a terrible thing to waste and closing up our future generation’s mind is an act we should immediately respond to.

Reflections

These days I often think “Has the world become better place since the fall of communism and Berlin wall?” Did the end of cold war and supposedly the “end of history” were able to deliver us to the Promised Land? The echoes from yesterday transmitting promises made by liberal economists seem to be frozen half way in opening all the borders and revitalizing worldwide economy. If only more open borders could breathe in more happiness into this world. Yet, today more than ever the borders are guarded and protected.

The division of the world into so called third and first has fostered enormous traffic into the latter one. People from impoverished countries are desperately seeking visas and statuses to move into the first world. Who can blame those whose lands are plundered more than ever, whose local industries are destroyed by multi-national capital, whose pasturelands are occupied by mining corporations. There an invisible path laden, the one that leads from countryside to the urban cities, the one’s traffic direction is one way. Peasants, nomads, farmers, moving into the vaults of giant cosmopolites. “What is worse than not being exploited at all?” they say…

The first world in response is shutting itself; taller fences over Mexican border, more visa restrictions for non-immigrant visas. How can the first world demand from its impoverished cousins to open up its borders, become liberal and secularized when its own frontiers are crystallized under growing prejudices, fear and neo-racisms towards immigrants?